Otizme neyin sebep olduğunu tam olarak bilmiyoruz. Tek bir tür otizm olmadığı gibi otizmin tek bir nedeni de yoktur. Anne karnından itibaren beyin gelişiminde etkili olduğu düşünülen bazı genetik ve çevresel etkenlerin üzerinde durulmaktadır.
Otizmin Genetik Nedenleri
Yapılan araştırmalar bize otizmin ailesel olarak aktarılma eğiliminin yüksek olduğunu göstermektedir. Bazı ailelerde otizm daha sık görülmektedir.
Belirli genlerde meydana gelen değişiklikler, çocukta otizm gelişimi riskini artırır. Anne veya babada otizm olmasa bile bu gen değişikliklerini taşıyorsa, bunlar çocuğa geçebilir.
Bazen bu genetik değişiklikler sperm ve yumurtanın embriyo oluşturmak için birleştiği erken süreçlerde kendiliğinden gerçekleşebilir. Bu tür genetik değişiklikler tek başına otizme sebep olmaz ancak ortaya çıkma riskini artırır.
Bugün için bilim insanları tarafından 100’den fazla otizm risk geni tanımlanmıştır. Vakalarının %15 ile 30’unda otizmin belirli bir genetik nedeni tespit edilebilmektedir.
Bununla birlikte çoğu durumda otizm erken beyin gelişimini etkileyen genetik ve çevresel etkenlerin etkileşiminden kaynaklanır. Yani otizm için genetik yatkınlığı olan çocuklarda çevresel etmenler riski daha da artırabilir.
Çevresel Etkenler
Otizm ile en net ilişki kurulan çevresel etkenler doğum öncesi ve doğum sırasındaki olayları içerir;
İleri anne veya baba yaşı
Gebelik sürecinde annenin hastalığı
İleri derece prematür olma-erken doğum
Düşük doğum ağırlığı
Doğum esnasında çocuğun oksijenlenmesini etkileyebilecek doğum zorlukları
Annenin yüksek düzeyde böcek ilacı veya hava kirliliğine maruziyeti
Bu faktörler tek başına otizme neden olmaz. Bunun yerine bu faktörlerin genetik risk faktörleri ile birlikte, riski orta derecede artırdıkları görülmektedir. Araştırmalar giderek bağışıklık sisteminin, metabolik faktörlerin, mikrobiyomun (derimizde ve sindirim sistemimizin içinde yaşayan tüm bakteriler ve diğer organizmalar) ve diğer biyolojik süreçlerin rolüne yoğunlaşmaktadır.
Yapılan onca çalışmada aşı ile otizimin hiçbir ilişkisi gösterilememiştir. Aşılar otizme neden olmaz.
Kötü ebeveynlik, yetersiz ebeveynlik otizme neden olmaz. Annenin veya babanın davranışından kaynaklanmaz.
Comments