Çocuklar ve gençlerde görülen dikkat eksiliği ve hiperaktivite bozukluğunda tedavinin temelini ilaçlı tedavi oluşturmaktadır. DEHB tedavisinde kullanılan ilaçlar beyindeki nörokimyasallar üzerinden etki göstererek dikkatin toparlanmasını, dürtüselliğin ve hareketliliğin azaltılmasını sağlamaktadır.
Ailelerde çocukları için uzun süre düzenli ilaç kullanmanın kaygı uyandıran bir düşünce olduğu aşikardır. Ancak DEHB tanı kriterlerini karşılayacak düzeyde belirtisi olup ilaç kullanmayan çocukların yaşayacağı aile içi, sosyal ve akademik zorlukların ilaç kullanımından kaynaklanabilecek sorunlardan çok daha fazla olduğunun bilinmesi elzemdir. Bu hususta bir çok ailede sık olarak görülen kaygıları gidermek tedaviye olan uyumu artıracaktır
Dikkat eksiliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisinde psikostimülan olan ve olmayan iki grup ilaçtan bahsedilebilir.
DEHB tedavisinde kullanılan psikostimülan ilaçlar nelerdir?
Yapılan araştırmalarda psikostimülan ilaçların DEHB tanısı alan bir çocuğun belirtilerini önemli derecede azaltma ihtimalinin %80'in üzerinde olduğu gösterilmiştir.
Ülkemizde psikostimülan ilaçlardan sadece metilfenidat grubu bulunmaktadır.
Metilfenidat içeren ilaçlar:
Ritalin, Medikinet, Concerta, Konsenidat
Yukarıda bahsi geçen ilaçlar aynı etken maddeye sahip olsa da salınım profilleri farklıdır.
Salınım profillerinin farklı olması ilaç alındıktan sonra kana geçiş ve etki sürelerinin farklı olduğu anlamına gelir.
Hemen salınan form (ritalin):
Yaklaşık 4 saat etkilidir
Değistirilmis salımlı form (medikinet değiştirilmiş salımlı kapsül)
8 saat kadar etkilidir
Uzatılmış salımlı form (concerta, konsenidat)
Etki 12 saat kadar sürer.
Doğru dozu doğru formu bulmak
Farklı çocuklar ilaçları farklı şekillerde metabolize ettiğinden amaç, çocuğunuz için istenen süre boyunca etkili bir doz sağlayan formu bulmaktır. Bazen çocuk için doğru dozu bulmak, birkaç hafta veya aylık deneme süresi gerektirir. Klinisyen normalde, etkili hale gelene kadar dozu kademeli olarak artırır. (Çocuğunuz istenmeyen yan etkiler yaşarsa bu, dozun çok yüksek olduğu veya ilacın onun için uygun olmadığı anlamına gelebilir.)
Bazen çocuklar aynı etken maddeye sahip olsa da farklı formlara farklı yanıt verebilir. Hem gördükleri fayda hem de yan etki açısından farklılık olabilir. Bu yüzden farklı salınan başka bir forma geçiş yapmak gerebilir
Etkin bir dozaj belirlendikten sonra, çocuğunuz büyüdükçe ihtiyaçlarını karşıladığından emin olmak için periyodik olarak takip edilmelidir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunda kullanılan diğer ilaçlar nelerdir?
Ülkemizde DEHB semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilecek tek tür uyarıcı olmayan ilaç Atomoksetindir. Uyarıcı ilaçlara yanıt vermeyen veya onlardan olumsuz yan etkiler yaşayan çocuklar için faydalıdır.
Atomoksetin (Strattera, attex, setinoks... olarak satılır), norepinefrin geri alım inhibitörleri adı verilen bir ilaç sınıfındadır. Norepinefrin, beyinde davranışı kontrol etmek için gerekli olan doğal bir maddedir.
Atomoksetinin etki göstermesi için düzenli kullanmak gereklidir. Etki sıklıkla ilaca başladıktan 2-3 hafta sonra ortaya çıkar. Gün boyu etkinin sürmesi beklenir. Uykusuzluk ve iştahsızlık gibi yan etkiler psikostimülan ilaçlara göre daha az görülür.
Comentários