Ergenlik aile içinde için stres kaynağı olabilen bir süreçtir.
Aileler, gençlerin yetişkinliğe adım atarken yaşadığı sorunların, gençlerin hayatını uzun vadeli etkilemesinden endişe eder. Çünkü ergenlik, bireyin yaşamında hem bedeninin hem de zihninin hızlı ve kalıcı olarak değiştiği, aile ve arkadaş-akran ilişkilerinin başka bir hal aldığı, kişiliğin ve kimliğin oturmaya başladığı oldukça kritik bir dönemdir.
Tüm farklı alanlarda yaşanan hızlı değişimler, ergenleri psikiyatrik sorunlar açısından daha kırılgan hale getirir.
Ebeveyn, ergenlik dönemindeki çocuklarının yaşadığı sorunu veya çocuğu ile ilişkisinde ortaya çıkan sorunu, ellerinden geleni yapmasına rağmen çözemediğini düşünüyorsa çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanından destek isteme zamanı gelmiş olabilir.
Çaresizlik, pişmanlık ve vicdan azabı gibi duygular ebeveynlikte çok sık hissedilir. Bu duyguları hissetmek insan oluşumuzun bir parçasıdır.
Ancak büyük gelişmeler ve iyileşmeler ailelerin mümkün olduğunca sorunun çözüm yöntemlerine odaklanmasıyla, enerji ve kaynaklarını verimli kullanmalarıyla mümkün olacaktır.
Yaşanılan sorunlar içinden çıkılamaz gibi göründüğünde bile gençlerin gelişimini desteklemek, kendi geleceklerinin sorumluğunu almaları için teşvik etmek mümkündür.
Olgun bir birey olabilme yolunda bazen çetin yokuşları bazen sarp kayaları aşmaları gerekecek.
Bazen yanlış yola girip kaybolmuş hissedecekler.
Unutmamalı ki gençlerin yaşadığı güçlüklerle baş etme becerileri, erişkin bir birey olduklarında, karşılaştıkları sorunları yönetebilme ve aşabilme kapasitelerini ve psikolojik esnekliğini belirleyecek.
Ergenin Yaşayabileceği Sorunlar
-
Ruh halinde öngörülemeyen değişiklikler
-
Dikkat eksikliği, dürtüsellik, aşırı hareketlilik
-
Depresyon, üzüntü, düşük benlik saygısı
-
Yetersiz veya aşırı kaygılı hissetme
-
Yoğun başarısızlık korkusu
-
Mükemmelliyetcilik; obsesif veya takıntılı davranışlar
-
Sinirlilik, öfke patlamaları, karşılık verme,kurallara saygı duymama
-
Öğrenme güçlüğü, akademik başarısızlık
-
Sosyal olarak izolasyon; teknoloji ile çok fazla zaman harcama
-
Kendine zarar verme davranışları (örn. kesme)
-
İntihar girişimi
-
Otizm
Yaşam yolunda doğal olan şey sorunlarla, engellerle karşılaşmaktır.
Aile bu zor durumlarla karşılaşmanın verdiği üzüntü ve öfke ile birilerini veya kendilerini suçlayarak, makus kaderlerine hayıflanarak, çaresizlik duygusunu çocuğa aşılayabilir.
Ya da bunun yerine, her zaman daha iyiye gidebilecek bir yolun mümkün olduğunu davranışıyla göstererek sorunu çözmek için inisiyatif alır.
Bazen yaşam yolunda sisler çöker, karanlıklar basar.
Gençler ve aileler ne yöne gideceklerini bilemez ve şaşkın hissedebilir.
Çocuk ve ergen psikiyatri uzmanı karanlık ortadan kalkıp, istedikleri yöne gidebilecekleri gücü kendilerinde bulana kadar gence ve ailesine rehberlik edebilir.
Gençlere kendi sorunlarıyla baş etme becerilerine artırma, kendi yaşamlarının sorumluluğunu alabilme konusunda yardımcı olabilirim.
Gençler benimle görüşmeye isteksiz olarak getirilmiş olsalar bile çoğu zaman karşılıklı güvene dayalı bir ilişki kurma gayretlerimi karşılıksız bırakmıyorlar.
Gençler nasihat ederek, kendi doğrularını onlara dayatan değil onları kendi anlam dünyaları içerisinde, hiyerarşik veya üsttenci olmayan bir yaklaşımla anlamaya çalışan bir psikiyatrist ile karşılaştıklarında son derece işbirliğine açıktır.
Uygulamamda öncelikle detaylı bir psikiyatrik değerlendirme yapıyorum.
Genç ve aileyi yeterince tanımadan yaşanılan sorunun nedenlerini anlamak mümkün değildir.
Kapsamlı bir değerlendirme sonucu tıbbi ve psikiyatrik kanaatimi aile ve genç ile paylaşıyorum. Tedavi gereken durumlarda tedavi seçeneklerini birlikte değerlendirerek karar vermeyi önemsiyorum.
Psikoterapi ve/veya ilaçlı tedaviyi önerdiğimde, nedenlerimi ve önerimi destekleyen verileri ailelerle paylaşıyorum.
Ailelerin bilhassa ilaçlı tedavi konusundaki kaygılarının farkındayım.
Çocuklarda bilimsel olarak faydası ispatlanmamış ilaçlı tedavi seçeneklerinin kullanılmasını uygun bulmuyorum.
Ailenin tutumu ve tedavi sürecine katkısı oldukça önemlidir.
Ebeveyn yaklaşım tarzı ile ailenin tüm üyelerinin duygusal gelişimini kolaylaştırabilir.
Benim çocuk ve ergen psikiyatristi olarak rolüm uzun vadeli değişiklikler yaparak kalıcı kazanımlar elde etmeleri için aileleri desteklemek ve yönlendirmektir.
